|
Ушр, хирож ва сулҳ ерлари
Абу Убайд бундай деди: «Росулуллоҳ с.а.в.дан ва у кишидан кейин халифалардан ривоят қилинган асарларда ерларни фатҳ қилиниши ҳақида ушбу уч ҳукм келганини кўрдик:
Аҳолиси Исломга кирган ер бўлиб, у уларнинг мулки ҳисобланади. У ушр ери бўлиб, бу ерда уларга шу ушрдан бошқа ҳеч нарса солинмайди.
Маълум хирож тўлаш шарти қўйилиб сулҳ билан фатҳ қилинган ер. Бундай ер аҳли билан сулҳда нимага келишилган бўлса улар ўша нарсани тўлашади, уларга ундан зиёдасини тўлаш лозим бўлмайди.
Куч билан олинган ер. Бундай ер борасида мусулмонлар ихтилоф қилдилар. Айримлари бундай ер борасида ғанимат йўли тутилиб, бешга бўлиниб тақсимланади, бешдан тўрт қисми уни фатҳ қилган кишилар ўртасида хусусий ер майдонлари бўлади. Қолган бешдан бир қисми Аллоҳ Таборака ва Таоло айтган кишиларга тегишли бўлади, деган фикр билдирган бўлса, айримлари: йўқ, балки бу ерлар ҳақида ҳукм чиқариш ва кўриб чиқиш имомга ҳавола қилинади. Имом агар бу ерларни худди Росулуллоҳ с.а.в. Хайбарда қилганларидек ғанимат қилиб бешга бўлиб тақсимлаш керак, деган фикрга келса бу унинг ҳуқуқидир. Энди агар имом бу ерни худди Умар Савод ерида қилганидек фай қилиб, уни бешга бўлмаслик ва тақсимламаслик керак, балки у мусулмонлар оммасига вақф бўлади, деган фикрга келса шуни қилади, деган фикрни билдиришди. Аниқ фатҳ қилинган ерларга оид ҳукмлар мана шулардир».
Ер Исломда Аллоҳ Муҳаммад с.а.в.ни юборгандан бошлаб то Аллоҳ ер ва ундаги нарсаларни мерос қилиб оладиган кунга қадар ушр ери ёки хирож ери ёки сулҳ ери бўлади.
Ушр ери ундан чиқадиган ҳосилдан закот сифатида ушр ёки ушрнинг ярми олинадиган ердир. Уни ушрий ер дейилади. Бу ер ҳосилидан закот сифатида олинадиган ушрга нисбат берилиб у шундай деб аталди.
Унга аҳолиси бошиданоқ Исломга кирган барча ерлар киради. Масалан Мадинаи Мунаввара ва Индонезия каби. Чунки Мадина аҳли Росулуллоҳ с.а.в. вақтида ва у кишидан кейин халифалар даврида ўзларининг ерлари ҳосилидан закот сифатида фақат ушр тўлаганлар.
301-бет
Бетлар: 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434